Een scheiding of relatiebreuk is vaak al moeilijk genoeg, zeker als er ook nog financiële zorgen bij komen kijken. Gelukkig voorziet de wet in onderhoudsbijdragen — beter bekend als alimentatie — voor wie financieel ondersteuning nodig heeft, bijvoorbeeld voor de kinderen of zelfs voor jezelf.

Maar wie kan alimentatie aanvragen? Hoeveel bedraagt het? En hoe verloopt zo’n aanvraag?

1. Wat is alimentatie eigenlijk?

Alimentatie is een financiële bijdrage die de ene partner aan de andere betaalt na een scheiding of relatiebreuk. Het doel is om degene die financieel zwakker staat te ondersteunen.

Dat kan in twee vormen:

• Kinderalimentatie: onderhoudsbijdrage in de kosten voor de opvoeding en verzorging van kinderen.
• Partneralimentatie: onderhoudsbijdrage aan het levensonderhoud van de ex-partner.

Kinderalimentatie zal bijna altijd van toepassing zijn. Partneralimentatie hangt erg af van de situatie.

2. Wanneer heb je recht op alimentatie?

Kinderalimentatie
Beide ouders blijven financieel verantwoordelijk voor hun kinderen, ook na een scheiding of relatiebreuk. Als je kind hoofdzakelijk bij jou verblijft en jij de meeste dagelijkse kosten draagt, of wanneer jij minder financiële draagkracht hebt dan je ex-partner, heb je in principe recht op een bijdrage van de andere ouder.

Let op:
Kinderalimentatie loopt niet automatisch af op de 18e verjaardag. De alimentatieverplichting blijft doorgaans doorlopen tot het kind financieel zelfstandig is, bijvoorbeeld wanneer de studies afgelopen zijn. In de praktijk eindigt kinderalimentatie vaak tussen de 21 en 25 jaar, afhankelijk van de situatie.

Partneralimentatie
Bij partneralimentatie wordt gekeken of één van de ex-partners na het einde van de relatie niet in staat is om zelf in zijn of haar levensonderhoud te voorzien. In dat geval kan er recht zijn op een financiële bijdrage van de andere partner.

Belangrijk onderscheid naar relatievorm:

• Gehuwd?
  Bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap bestaat er een wettelijk kader voor partneralimentatie. Na een echtscheiding of de beëindiging van het partnerschap kan de financieel zwakkere partner een alimentatievergoeding vragen. Dit wordt door de rechter beoordeeld op basis van behoefte en draagkracht.
• Wettelijk of feitelijk samenwonend?
  Zonder contractuele afspraken (een zogenaamde ‘samenlevingsovereenkomst’) bestaat er geen automatisch recht op partneralimentatie. Enkel als jullie onderling een overeenkomst hebben opgesteld waarin een alimentatieregeling is voorzien, kan dit recht ontstaan.

3. Hoeveel bedraagt alimentatie gemiddeld?

Er bestaat geen standaardbedrag. De hoogte van de bijdrage hangt af van verschillende factoren:

• Inkomsten van beide ouders/partners
• Levensstandaard van het gezin vóór de breuk
• Aantal kinderen en hun leeftijd en hun behoeften
• Verblijfsregeling (co-ouderschap, weekendregeling, …)

Als vuistregel geldt: elke ouder moet naar draagkracht bijdragen. Wie meer verdient, zal vaak meer betalen.

Bij partneralimentatie wordt een soortgelijke methode gebruikt. Men kijkt dan o.a. naar de financiële draagkracht van beide partijen, hun leeftijd, de duur van het huwelijk, …

4. Hoe vraag ik alimentatie aan?

Je kan alimentatie op twee manieren regelen, afhankelijk van de situatie:

• In onderling overleg: Via een regelingsovereenkomst of ouderschapsovereenkomst (eventueel met behulp van een advocaat, een bemiddelaar of een notaris)
• Via de rechtbank: Indien er geen (volledig) akkoord mogelijk is, zal een rechter oordelen over het bedrag en de voorwaarden

In beide gevallen is juridische bijstand van een advocaat aangeraden, zeker als de communicatie moeilijk verloopt.

5. Wat als mijn ex de alimentatie niet betaalt?

Het gebeurt helaas dat alimentatieverplichtingen niet worden nagekomen. In dat geval zijn er middelen om betaling af te dwingen:

• Inning via de gerechtsdeurwaarder (die kan bv. loonbeslag leggen)
• Inning via DAVO (opgelet: daarvoor is vereist dat het vonnis of de overeenkomst eerst werd betekend door een deurwaarder)
• Bijkomende juridische maatregelen via een advocaat

Het is belangrijk om snel te reageren bij wanbetaling. Laat het niet aanslepen en raadpleeg een advocaat om je rechten te doen gelden.

6. Kan ik alimentatie aanvragen via een Pro Deo advocaat?

Ja! Als je een beperkt inkomen hebt, kan je via het Pro Deo systeem beroep doen op een advocaat.

Lees hier meer: Wat is Pro Deo en kom ik ervoor in aanmerking?

Hulp nodig bij je aanvraag?

Alimentatie aanvragen kan complex zijn, vooral wanneer emoties hoog oplopen. Toch is het belangrijk om goede afspraken te maken, zeker in het belang van de kinderen. Als advocaat in familierecht help ik je graag met advies op maat, het opstellen van een berekening of het opstarten van een gerechtelijke procedure.

Heb je vragen of wil je weten waar je recht op hebt? Neem gerust contact op voor een vertrouwelijk en vrijblijvend gesprek.